Reinigen en desinfecteren van (verpleeg)materialen
Doelgroep
- Verpleegkundigen / verzorgenden
- Huishoudelijk assistenten
Locatie
- Verpleeghuis
- Verzorgingshuizen
- Woonzorgcentra
- Kleinschalige woonvormen
Benodigde Materialen
- Handschoenen
- Beschermende kleding; plastic halterschort
- Alcohol 70%
- Chloortabletten (1,5 gr actief chloor per tablet)
Zie protocol Benodigde Materialen
Doel
Het verwijderen of doden van micro-organismen op of in verpleegmaterialen, met als doel het risico van besmetting via materialen voor cliënten en medewerkers te verlagen.
Waarom
In de meeste situaties is alleen reinigen voldoende. Bij het reinigen worden vuil en micro-organismen verwijderd.
Desinfectie is nodig wanneer er verpleegmaterialen vervuild zijn met bloed of bloedbijmenging. Dan is alleen reiniging niet voldoende.
Zie het protocol Wanneer en hoe desinfectie van ruimten en verpleegmaterialen
Wanneer
In de werkwijze is aangegeven:
- welke materialen cliëntgebonden moeten zijn;
- wanneer reinigen voldoende is;
- wanneer na het reinigen, gedesinfecteerd moet worden;
- hoe gereinigd of gedesinfecteerd moet worden;
- hoe vaak de reiniging of desinfectie gedaan moet worden.
| Artikel | Hoe reinigen? | Wanneer? |
|---|---|---|
| Aantrekhulp steunkousen (cliëntgebonden)
Aantrekhulp steunkousen handschoenen |
Aantrekhulp steunkousen (cliëntgebonden)
Aantrekhulp steunkousen handschoenen |
Bij zichtbaar vuil
Handendesinfecteren vóór en na gebruik handschoenen Reinig de handschoen na gebruik |
| Airco Eisen aan apparatuur |
Condensbak (lekbak) legen en drogen buitenzijde afnemen |
Dagelijks (indien in gebruik) |
| Antidecubitis; windring, siliconenkussen/-matras (cliëntgebonden) | Reinigen volgens voorschrift leverancier
Advies: gebruik hoezen |
Bij zichtbaar vuil
(hoezen) wekelijks machinaal wassen bij 60ºC |
| Badbrancard | Schoonspoelen en nadrogen, ook onder het kussen | Na ieder gebruik |
| Bed (cliëntgebonden) | Nat reinigen en laten drogen. Neem de matras uit en zuig de bedbodem. Reinig daarna de bedbodem. | Jaarlijks
Na ontslag |
| Bedframe, bedhek | Nat reinigen en laten drogen | Bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
| Bedgordijnen | Machinaal wassen |
Bij zichtbaar vuil
Iedere 6 maanden |
| Belmatsysteem | Nat reinigen en laten drogen | |
| Bladderscan Eisen aan apparatuur |
Gel verwijderen met vochtige doek
Daarna desinfectie met alcohol 70% met als werkzame bestanddeel isopropylalcohol |
Na ieder gebruik |
| Bloeddrukmeter (handmatig, automatisch) Eisen aan apparatuur |
Desinfectie met alcohol 70%
Bij zichtbare vervuiling eerst nat reinigen, drogen en daarna desinfecteren |
|
| Bloedsuikermeter Eisen aan apparatuur |
Desinfectie met alcohol 70%
Bij zichtbare vervuiling eerst nat reinigen, drogen en daarna desinfecteren |
Dagelijks (buitenzijde)
Altijd desinfecteren voor gebruik bij volgende cliënt Indien gebruikt bij cliënt in isolatiedan de bloedsuikermeter op de kamer laten |
| Coagucheck (INR Zelfmeetapparatuur) | Desinfectie met alcohol 70%
Houd de teststroken-geleider dicht, zodat er geen vocht in het apparaat komt Bij zichtbare bevuiling eerst nat reinigen, drogen en daarna desinfecteren |
Dagelijks (buitenzijde) |
| Cradle
Eisen aan apparatuur |
Reinigen met klamvochtige doek | Na gebruik. Zie Cradle voorwaarden en gebruik |
| CRP thuismeter | Reinigen volgens voorschrift leverancier | Na gebruik |
| Dekenboog | Nat reinigen | Na beëindiging gebruik: reiniging voor terugplaatsing in opslag |
| Douchegordijn | Nat reinigen of wassen in de wasmachine | Direct bij zichtbaar vuil
3 maandelijks |
| Douchemat | Nat reinigen en te drogen handen met de zuignappen omhoog. Bij schimmelgroei; douchemat vervangen. |
Na ieder gebruik |
| Douchestoel | Schoonspoelen en nadrogen | Na ieder gebruik |
| Draaiplateau | Nat reinigen | |
| ECG apparaat | Desinfecteer kabels die met cliënt in contact komen, met alcohol 70%
Bij zichtbare vervuiling eerst met vochtige doek afnemen en daarna desinfectie met alcohol 70% |
|
| Elleboogkruk (cliëntgebonden) | Handvaten en armsteunen na reinigen en laten drogen
De hele kruk nat reinigen |
Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks (handvaten en armsteunen) Maandelijks (geheel) |
| Extensiemateriaal (cliëntgebonden) | Frame en steunen nat reinigen | Dagelijks |
| Eyot (hulpmiddel druppelen ogen) | Reinigen: verwijder het hulpstuk uit de druppelhulp - reinig met een droge doek of met lauw warm water | Na ieder gebruik Altijd klantgebonden gebruiken |
| Glijzeil (cliëntgebonden) | Nat reinigen, bij voorkeur machinaal wassen | Bij zichtbaar vuil |
| Hechtset | Bij voorkeur gebruik maken van een disposable hechtset. | Bij reusable hechtset; aanbieden voor sterilisatie. Volg het protocol Omgaan met gebruikt instrumentarium |
| Infrarood sensor
(valpreventie, bijv. Optiscan) |
Nat reinigen en laten drogen | |
| Infuuspomp | Nat reinigen van alle delen die aangeraakt worden | Wekelijks
Na gebruik; gehele infuuspomp nat reinigen voor gebruik bij andere cliënt |
| Ipad ( tablet, telefoon) Zie hygiënische werken met smartphone en tablet |
Reinigen; klamvochtig
Bij gebruik op cliëntenkamer: pas voor en na contact handhygiëne toe |
Aan eind van de dag: scherm en hoes reinigen met klamvochtige microvezeldoek of speciaal geïmpregneerd doekje. |
| Ligorthese (cliëntgebonden) | Zie gebruiksaanwijzing van de leverancier | |
| Loophulpmiddelen; elleboogkruk, looprek, rollator, wandelstok (cliëntgebonden) | Handvaten en armsteunen nat reinigen en laten drogen
Het hele loophulpmiddel nat reinigen |
Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks (handvaten en armsteunen) Maandelijks (geheel) |
| Looprek (cliëntgebonden) | Handvaten en armsteunen nat reinigen en laten drogen
Het hele loophulpmiddel nat reinigen |
Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks (handvaten en armsteunen) Maandelijks (geheel) |
| Losse hoes (kussen) | Machinaal wassen | Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
| Matras, luchtkussenmatras
Speciale matrassen zoals repose, antidecubitus, atmos- air |
Nat reinigen en laten drogen
Volgens aanwijzing fabrikant |
Na ontslag |
| Medicijnkar | Nat reinigen | Dagelijks: bovenblad en lepelbakken
Maandelijks: hele kar |
| Medicijnstamper | Nat reinigen | Na ieder gebruik |
| Mitella | Verschonen - machinaal wassen | |
| Naaldvoerder | Bij voorkeur gebruik maken van een disposable naaldvoerder | Bij reusable naaldvoerder; aanbieden voor sterilisatie. Volg het protocol Omgaan met gebruikt instrumentarium |
| Oorthermometer met beschermhoesje | Beschermhoesje na gebruik weggooien
Desinfectie met alcohol 70% |
Na ieder gebruik |
| Orthese | Zie gebruiksaanwijzing van de leverancier | |
| Papegaai | Nat reinigen | |
| Persoonsalarmering | Halskoordje
Alarmering |
2 minuten in kokend heet water
Bij zichtbaar vuil en wekelijks met klamvochtige microvezeldoek |
| Pincet | Bij voorkeur gebruik maken van een disposable pincet | Bij reusable pincet; aanbieden voor sterilisatie. Volg het protocol Omgaan met gebruikt instrumentarium |
| Plastic hoes bij gipsverband (cliëntgebonden) | Nat reinigen | Opm: Niet gebruiken bij andere cliënten |
| Po (in verpleeg-/verzorgingshuis/kleinschalige woonvorm) | 1. Thermische desinfectie in pospoeler, of 2. Wegwerp po afvoeren via vermaalsysteem, of 3. Cliëntgebonden herbruikbare po in combinatie met een po-zak Zie Omgaan met po en urinaal in verpleeghuis, verzorgingshuis en kleinschalige woonvorm |
|
| Po (in thuiszorg) | Zie Handmatige reiniging en desinfectie van po en urinaal - Thuiszorg | |
| Po-spoeler (bedpanspoeler) | Nat reinigen buitenzijde en bedieningspaneel | Wekelijks |
| Postoel | Nat reinigen | Na gebruik: de zitting
Wekelijks: de hele postoel nat reinigen |
| Rollator (cliëntgebonden) | Handvaten en armsteunen nat reinigen en laten drogen
De hele rollator nat reinigen |
|
| Rolstoel (cliëntgebonden) |
Bovenblad (tafelblad) nat reinigen en laten drogen
Armleuningen, armsteunen en zittingen nat reinigen en laten drogen Gehele rolstoel reinigen, ook onder de zitting |
Direct bij zichtbaar vuil
Dagelijks (bovenblad) Wekelijks (armleuningen, armsteunen, zittingen) Jaarlijks (geheel) |
| Saturatiemeter (finger-pulse-oxitometer) | Desinfectie met alcohol 70% Laat het middel minimaal 30 seconden intrekken en veeg het dan met een schone zachte doek na. Bij zichtbare bevuiling eerst reinigen en daarna desinfectie met alcohol 70% |
Na gebruik |
| Schaar (steriel) | Bij voorkeur gebruik maken van een disposable schaar | Bij reusable schaar; aanbieden voor sterilisatie. Volg het protocol Omgaan met gebruikt instrumentarium |
| Sling | Verschonen | Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
| Sondedraad | Gebruik disposable sondedraad | N.v.t. |
| Speculum | Bij voorkeur gebruik maken van een disposable speculum | Bij reusable speculum; aanbieden voor sterilisatie. Volg het protocol Omgaan met gebruikt instrumentarium |
| Telefoon (Tablet, Ipad) | Bij gebruik op cliëntenkamer:
pas voor en na contact handhygiëne toe |
Aan eind van de dag: scherm en hoes reinigen met klamvochtige microvezeldoek of speciaal geïmpregneerd doekje. |
| Therapeutic putty | Is niet te reinigen | Bij sterke verontreiniging weggooien |
| Thermometer (met beschermhoesje | Desinfecteer met alcohol 70% | Na ieder gebruik |
| Tillift - frame | Nat reinigen | Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
| Tillift - textielen band | Machinaal wassen bij 60°C | Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
| Uitzuigapparatuur | Buitenzijde nat reinigen
Disposabels vervangen en afvoeren als huishoudelijk afval |
Wekelijks buitenzijde apparaat
Frequentie vervangen disposabels; slang tussen opvangpot en uitzuigkatheter: iedere 24 uur |
| Urinaal (in verpleeg-/verzorgingshuis/kleinschalige woonvorm) | 1. Thermische desinfectie in pospoeler, of 2. Wegwerp urinaal afvoeren via vermaalsysteem, of 3. Cliëntgebonden herbruikbare urinaal voorzichtig handmatig legen. Niet hergebruiken bij andere cliënt. Zie Omgaan met po en urinaal in verpleeghuis, verzorgingshuis en kleinschalige woonvorm |
|
| Urinaal (in thuiszorg) | Zie Handmatige reiniging en desinfectie van po en urinaal - Thuiszorg | |
| Vacuumpomp voor VAC therapie | - Touchstreen reinigen met klamvochtige doek - Buitenzijde nat reinigen - Opvangbeker vervangen - Cliëntgebonden; disposabels (slangen, connector en opvangbekers) |
- Dagelijks; touchscreen - Wekelijks; buitenzijde apparaat, opvangbeker vervangen - Na beëindiging gebruik; disposabtels verwijderen en gehele pomp reinigen en desinfecteren Filter vervangen volgens gebruikersinstructie |
| Verbandbekken (metaal) | Thermisch desinfecteren in po-spoeler | Na ieder gebruik
Indien geen po-spoeler aanwezig; volg het protocol Handmatige reiniging en desinfectie van po, urinaal |
| Vezelmatras | Machinaal wassen | Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
| Verbandkar, verbandbox | Nat reinigen | Zie protocol Bewaren van verbandmiddelen in afdelingsvoorraad of cliëntenkamer |
| Vermaler voor po's , urinalen etc.
(Pulpvermaler) |
Nat reinigen buitenzijde en bedieningspaneel | Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
| Vernevelaar- masker, mondstuk, medicijncup: cliëntgebonden | Spoel masker, mondneusstuk en medicijncup met water of lauwwarm sopje ( bij sopje ook naspoelen)
Droog materialen goed na met niet- pluizende doek Desinfecteer masker , mondstuk en medicijncup 1x per dag met alcohol 70% |
- Na ieder gebruik afspoelen - 1x daags desinfecteren met alcohol 70% - Na beëindiging gebruik - Disposabels verwijderen |
| Vernevelapparatuur (bijv. Pariboy) | Apparatuur reinigen met vochtige doek | - Wekelijks buitenzijde reinigen - Na beëindiging gebruik - Disposabels verwijderen |
| Voorzetkamer (cliëntgebonden) | - Haal de voorzetkamer uit elkaar - Reinig alle onderdelen goed met water of een sopje (zie gebruiksaanwijzing) - Laat de onderdelen aan de lucht drogen op een schone doek Let op: niet afdrogen |
- Bij zichtbare verontreiniging Wekelijks - Inlaatfilter (luchtfilter) wekelijks reinigen Frequentie vervanging overige filters en door wie volgens onderhoudsafspraken |
| Wandelstok (cliëntgebonden) | Handgreep nat reinigen en laten drogen
De hele wandelstok nat reinigen |
Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks (handvat) Maandelijks (geheel) |
| Waskar | Nat reinigen | Bij waskar zonder voetpedaal; deksels 1x per dag. Indien waskar zonder voetpedaal: na gebruik de deksel reinigen en desinfecteren. |
| Waskom | Reiniging en desinfectie in pospoeler. | Na ieder gebruik
Indien geen pospoeler aanwezig: - na ieder gebruik huishoudelijk reinigen - voor uitgifte aan volgende cliënt: desinfecteren met alcohol 70% |
| Weegschaal, weegplaten, weegstoel | Nat reinigen | |
| Zandzakken (moeten van goed te reinigen materiaal zijn) | Nat reinigen | Direct bij zichtbaar vuil
Bij wisseling van gebruiker |
| Zuurstofconcentrator | Zuurstofbril vervangen
Slang vervangen Inlaatfilter reinigen (uitspoelen en laten drogen voor terugplaatsen) |
- Wekelijks - Bij zichtbare verontreiniging - Inlaatfilter (luchtfilter) wekelijks reinigen Frequentie vervanging overige filters en door wie volgens onderhoudsafspraken |
| Zwachtel (cliëntgebonden) |
Wassen volgens voorschrift fabrikant | Direct bij zichtbaar vuil
Wekelijks |
Werkwijze
Werkwijze nat reinigen:
- Gebruik een reinigingsmiddel.
- Neem het oppervlak vochtig af met een (wegwerp) sopdoek.
- Droog gereinigde verpleegmaterialen af, of laat deze aan de lucht drogen.
Desinfectie: Extra maatregelen bij verpleegmaterialen die besmet zijn met bloed:
- Draag handschoenen.
- Gebruik bij voorkeur wegwerpdoekjes voor het reinigen van het oppervlak.
- Maak het oppervlak goed schoon voor desinfectie.
- Droog het oppervlak na.
- Maak het oppervlak nat met alcohol 70%.
- Laat het oppervlak aan de lucht drogen.
Verantwoordelijkheden
Huishoudelijk assistent / verzorgende / verpleegkundige:
- voert reiniging en desinfectie uit in de benodigde situaties;
- kent de risico’s van chloor en volgt de veiligheidsinstructies
Werkgever:
- biedt de benodigde materialen aan, die aan de gestelde normen voldoen;
- zorgt voor mogelijkheid tot veilige opslag van desinfectiemiddelen.
Definities
Literatuur
Richtlijnen Werkgroep Infectie Preventie:
- Reiniging, desinfectie en sterilisatie in verpleeghuizen en woonzorgcentrum, Verpleeghuis-woon- en zorgcentrum, [maart 2004]
- Lichaamsverzorging van de cliënt, Verpleeghuis-woon- en thuiszorg, [maart 2004]
- Veilig werken bij uitleen verpleegartikelen, Verpleeghuis- woon- en thuiszorg, [maart 2004]
